Otistik Bireylerde Maskelenme Davranışı ve Etkileri
Otistik bireylerin sosyal yaşama uyum sağlamak için başvurduğu “maskelenme” davranışı, özellikle kadınlar arasında yaygındır. Bu davranış, iş hayatında veya sosyal ortamlarda kabul görmeyi sağlayabilir ancak kimlikten uzaklaşmaya ve tükenmişlik sorunlarına yol açabilir. Maskelenme; konuşma tarzını değiştirmek, vücut dilini uyarlamak veya başkalarını taklit etmek gibi çeşitli davranışları içermektedir.
Kadınlarda Daha Fazla
Yapılan araştırmalar, otistik kadınların erkeklere kıyasla daha fazla maskelenme eğiliminde olduğunu ortaya koymaktadır. Loyola Üniversitesi’nden Dr. Emily Casanova, “Kadınlar toplumda ‘kabul edilebilir davranış’ standartlarına uymak için daha fazla çaba sarf ediyorlar. Bu durum teşhis süreçlerini zorlaştırabilir,” şeklinde belirtmektedir. Maskelenme, otistik bireylerin farklılıklarını gizlerken aynı zamanda bu özelliklerin fark edilmesini de engelleyebilir. Bu nedenle, kadınların otizm teşhisi alma süreci genellikle daha geç gerçekleşmektedir.
Maskelenmenin Olumsuz Etkileri
Maskelenme, bireylerin sosyal ilişki kurmalarını kolaylaştırabilir ancak zamanla kimlik kaybına, anksiyeteye ve depresyona yol açabilir. 2024 yılında gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, sık sık maskelenme davranışını sergileyen bireyler arasında duygusal travma ve tükenmişlik oranları daha yüksek görülmektedir. Jessica Klein’e göre, York Üniversitesi’nden “Maskelenme, bireylerde otantik bir benlik duygusunun kaybolmasına neden olabilir,” şeklinde ifade etmektedir.
Tükenmişlik ve Günlük Hayata Etkileri
Boston’da yaşayan 26 yaşındaki içerik üreticisi Ashra Piterman, maskelenmenin kendisi için ne kadar yorucu olduğunu açıklarken, “Sıradan bir market alışverişi bile detaylı bir planlama gerektiriyor. Bunun üzerine maskelenmenin getirdiği ekstra yük de ekleniyor.” Tükenmişliğin günlük yaşamı ciddi şekilde etkilediğini ve bazı becerilerin gerilediğini belirtmektedir.
Maskelenmeyi Azaltmanın Yolları
Tükenmişliği önlemek ve iyileştirmek için, bireylerin kendilerini rahat hissettikleri ortamlar oluşturması önemlidir. Düşük duyusal uyaranlarla dolu mekanlar, rahatlatıcı aktiviteler veya kişisel rutinler bu süreci kolaylaştırabilir. Piterman, evde vakit geçirmek, yürüyüş yapmak veya sevilen bir diziyi tekrar izlemek gibi yöntemlerle kendini rahat hissettiğini söylemektedir. Dr. Casanova ise, “Bazı durumlarda sadece oturup hiçbir şey yapmamak bile iyileştirici olabilir,” şeklinde eklemektedir.
Maskelenme, otistik bireylerin sosyal uyum ve psikolojik sağlık arasında bir denge kurmalarını gerektiren bir durumdur. Ancak, doğru destek mekanizmaları ile bu dengeyi sağlamak mümkündür.
